wtorek, 12 lipca 2011

Mam białego kota

Na początek kilka nowych słówek:
de Hund - pies
de Öpfel - jabłko
s Büsi - kot
haa - mieć
wiiss - biały
grau - szary
chlii - mały
root - czerwony
schwarz - czarny

Ich gsee en schwarze Hund. Widzę jakiegoś czarnego psa.
E schöni Frau gaat go schaffe. Jakaś piękna kobieta idzie do pracy.
Ich chauffe en roote Öpfel. Kupuję czerwone jabłko.
Ich ha e wisses Büsi. Mam białego kota.
Du häsch en graue Hund. Ty masz szarego psa.
Ir chauffed e roots Auto. Kupujecie jakiś czerwony samochód.
Ich lise e alti Ziitig. Czytam jakąś starą gazetę.
Ir händ e chliis Huus. Wy macie mały dom.

Uwagi:
  • Czasownik mieć, haa, jest nieregularny. Odmienia się następująco:
    • ich ha
    • du häsch
    • er /si / es  hät
    • mir / ir / si händ
  • Przymiotnik przed rodzajnikiem ma w mianowniku i bierniku nieokreślonym ma następujące końcówki:
    • en wiise Hund
    • e grosses Büsi
    • e rooti Blueme 

A teraz pora na powtórzenie zdobytych umiejętności:

En wiisse Hund gseet e schwarzs Büsi. Jakiś biały pies widzi jakiegoś czarnego kota.
E alti Frau chaufft e roots Öpfel. Jakaś stara kobieta kupuje czerwone jabłko.
Du lisisch e alts Buech. Czytasz jakąś starą książkę.
Ich haa e nöis Auto. Mam nowy samochód.
En Maa chaufft e rooti Blueme. Jakiś mężczyzna kupuje czerwony kwiat.
Häsch du e graus Büsi? Czy ty masz szarego kota?
Näi, öises Büsi isch wiiss. Nie, nasz kot jest biały.
Du chauffsch e roots Buech. Kupujesz jakąś czerwoną książkę.
Ich gsee e schöni Frau. Widzę piękną kobietę.
Lekcja 4.2

poniedziałek, 11 lipca 2011

Widzę jakieś drzewo

Braunwald
en Maa - jakiś mężczyzna
e Frau - jakaś kobieta
es Chind - jakieś dziecko
en Baum - jakieś drzewo
e Blueme - jakaś kwiat
es Zältli - jaki cukierek
läse - czytać

Du chauffsch es Zätli. Kupujesz jakiś cukierek.
Ich gsee-n-e Frau und es Mäitli. Widzę kobietę i dziewczynkę.
Er list e Zitig. On czyta jakąś książkę.
En Maa chaufft e Blueme. Mężczyzna kupuje kwiat.
Ich gsee-n-en Baum. De Baum isch gross. Widzę drzewo. Drzewo jest duże.
Am Ziischtig lisisch du e Zitig. We wtorki czytujesz gazetę.
Ich lise ge'e'rn es Buech. Chętnie czytam jakąś książkę.



Uwagi:
  • Rodzajniki:
    • W szwajcarskim rzeczowniki mogą być poprzedzone rodzajnikiem określonym lub nieokreślonym.
    • Rodzajnik określony już poznaliśmy. Używa się go, gdy mowa o osobie lub rzeczy już znanej, "tej".
    • Rodzajnika nieokreślonego używa się, gdy mowa o osobie lub rzeczy nieznanej albo nie jest istotne jakiej, "jakiejś".
    • Rodzajniki niekoreślone w mianowniku (Nominativ) i bierniku (Akkusativ) mają następującą formę: en Maa, e Frau, es Chind.
    • W języku polskim nie ma rodzajników, określeń "ten", "jakiś" używa się tylko dla podkreślenia, o jaki obiekt chodzi. Przy tłumaczeniu pojedynczych zdań, bez kontekstu, ciężko czasem zgadnąć, czy chodzi o przedmiot określony czy nie. Nie bardzo da się coś z tym zrobić (o ile nie chcemy tworzyć koślawych zdań po polsku).
  • Czasownik läse, czytać, jest nieregularny. Odmienia się następująco:
    • ich lise
    • du lisisch
    • er list
    • mir, ir, si läsed
    Na koniec powtórka. Tłumaczymy na szwajcarski:

    Czytacie jakąś gazetę. Ir läsed e Zitig.
    Jakaś dziewczynka kupuje cukierek. Es Mäitli chaufft es Zältli.
    Mieszkam w Szwajcarii już 25 lat. Ich läbe scho föif-e-zwänzg Jaare i de Schwiiz.
    Wasz samochód jest nowy. Öies Auto isch nöi.
    On widzi jakiś dom. Er gseet es Huus.
    Czytam tę książkę. Ich lise s Buech.
    Lekcja 4.1